Kleuterschool ‘t Reits Hofke – Abdij van Bernestraat

Vanaf schooljaar 1971 tot schooljaar 1974 was Ciel van den Broek kleuterleidster op Kleuterschool ‘t Reits Hofke in de Abdij van Bernestraat in Tilburg.

De eigenlijke reden om daar te solliciteren was dat ik van het wonen bij mijn ouders in een dorp naar een stad wilde om op kamers te kunnen gaan. Mijn eerste baan was ook in een dorp. Maar die reden vertelde ik natuurlijk niet op mijn sollicitatiegesprek.

Ook denk ik dat mijn aanstelling ermee te maken had dat ik een godsdienstdiploma op zak had en uit een katholiek gezin kwam. Mijn ervaring van drie jaar als kleuterleidster in een dorp waar nog 41 kleuters in de klas werden ‘gepropt’ zal ook geholpen hebben om een vaste aanstelling te krijgen, waar ik om had gevraagd. De drie klassen van ‘t Reits Hofke hadden gemiddeld dertig kleuters in een klas. ‘Als ze 41 kleuters in de klas had, zal het met dertig ook wel gaan’.

Vanuit het busstation Spoorlaan Tilburg liep ik voor kennismaking met de twee kleuterleidsters en het hoofd van school, Zuster Conrada, naar de school ’t Reits Hofke. Ik vond het een lange saaie wandeling. Alles kaarsrecht, geen of weinig mooie huizen. Wel flats. De school was een vriendelijk klein gebouw met veel ramen, drie klassen, een hal, een keukentje, een kleine koffie/vergaderkamer en een leuke speelplaats met zandbak en enkele klimtoestellen.

De kleuters werden gebracht door ouders, meestal moeders. Ze kwamen lopend hun kind/kinderen brengen. Soms met de auto, maar dan woonde het gezin meestal aan de overkant van de Professor Cobbenhagenlaan, richting Academielaan en Bredaseweg. In die omgeving waren de huizen vaak groter en luxer dan uit de omgeving dichtbij de school (richting Westermarkt en universiteit). Daar woonden de meeste gezinnen in een kleine woning of flat.

We hadden af en toe een gezamenlijke vergadering met de drie kleuterleidsters van de kleuterschool St. Maarten. Ook werden er vanuit een gezamenlijke ‘pool’ vervangsters uitgewisseld als iemand naar een studiedag moest of ziek was. Ook kregen we soms stagiaires die de kleuteropleiding volgden in Tilburg. Met een ervan heb ik nog steeds contact.

Vanuit ‘t Reits Hofke, mijn klas, kon ik de St. Maartenschool zien liggen. Een groot grasveld lag tussen de beide scholen. Joke Rovers was hoofd van die basisschool waar de kleuterklassen in hetzelfde gebouw zaten. In 1972 kreeg ik een officieel schriftelijk verzoek van het bestuur om ín ’voorkomende gevallen’ waarnemend hoofd te zijn. Zuster Conrada heb ik toen enkele weken vervangen vanwege ziekte.

Vanuit mijn klas kon ik ook een van de studentenflats (‘sterflats’, genoemd The Verbs) zien. Studenten kwamen regelmatig langs de school lopen richting Westermarkt om boodschappen te doen. Er werd enthousiast over en weer gezwaaid en via mijn broer, die op de Katholieke Universiteit studeerde, kwam ik ook een keer in de flat. Daar zag ik hoe je met meerdere studenten, maar toch met een eigen kamer, kon wonen. Zelf woonde ik op een kamer, boven een winkel in de Korenbloemstraat, die vrij kwam van de kleuterleidster die ik opvolgde.

De eerste schooldag voor nieuwe kleuters was meestal voor de ouders emotioneler dan voor de kleuter zelf. Die was eenmaal spelend in bijvoorbeeld de poppenhoek alweer vergeten dat vader of moeder er niet meer bij was. Ouders bleven ook voor het hek of raam nog even staan, om te kijken of hun kind het goed maakte. Logisch. Peuteropvang of crèche was er niet dus de kleuter was met vier jaar voor het eerst echt van huis.

Omdat mijn enige collega-kleuterleidster in De Reit woonde en tussen de middag terug naar haar ouders ging om te eten, die in een doorzonwoning met vijf kinderen woonden, bleef ik met Zuster Conrada in het kleine koffiekamertje mijn brood opeten. De school had ook een dienstmeisje, Joke. Ze kwam thee of koffie brengen in de klassen. Een kopje in de ochtend en een in de middag. Heerlijk!

Met de kleuters en ook ouders, collega’s en stagiaires heb ik drie jaar leuk gewerkt. Als het goed weer was konden we wandelen met de hele groep via de voetgangersbrug bij station West naar de Warande, waar een speelveld was met schommels en een draaimolen.

De buurt De Reit was een kleine wijk met doorzonwoningen en flats en de karakteristieke Sterflats .Er is steeds meer bijgekomen, zowel huur- als koopwoningen, en de vele uitbreidingen van de universiteit. Van de drukte in het centrum, zoals cafés, bioscoop, dansgelegenheden en grote winkels merkte men toen nog niets in De Reit. De aankomende studenten waren toen de enige ‘bezienswaardigheid’ tussen de doorsnee gezinnen. Althans voor mij.

In 1974 solliciteerde ik bij een Z.M.L.K school, vroeger debielenonderwijs genoemd, en bleef er zes jaar. Daarna heb ik andere banen gehad, niet meer in het onderwijs. Het wonen in Tilburg beviel me goed. Ik woon er nog steeds.

Foto 1: Zandbak met op de voorgrond Marcel Hamers, tussen 1972 en 1974
Foto 2: Hal van ‘t Reits Hofke met ouders en kleuters tijdens een feest. Achteraan zittend zuster Conrada
Foto 3: Verkleedpartij in klas 2, 1972 of 1973
Foto 4: Klimrek op speelplaats ‘t Reits Hofke, 1972
Foto 5: De klas van juffrouw Cecile (Ciel), 1973 of 1974
Foto 6: Het speelveld in de Oude Warande, met kleuters en juffrouw Cecile, 1973
*Alle foto’s collectie Ciel van den Broek